Zijn synthetische vezels echt nodig in breigarens?
Iedereen die het Pascuali-assortiment een beetje kent, weet dat we veel waarde hechten aan hoogwaardige vezels. In onze garens worden geen synthetische vezels gebruikt. Wij bieden alleen garens aan die gemaakt zijn met natuurlijke vezels. Is dat gewoon een trendy tijdgeest gril? In dit artikel leggen we uit waarom wij vinden dat garens die geheel of gedeeltelijk van “plastic” zijn gemaakt, vermeden moeten worden.
Verschillende soorten synthetische vezels
Natuurlijke wol, pure synthetische vezelgarens of mengsels van beide verschillen aanzienlijk in prijs, uiterlijk, zachtheid en onderhoud. Laten we dus eerst eens kijken welke soorten synthetische vezels er zijn. Om dit te doen, moet een onderscheid worden gemaakt tussen twee zeer verschillende typen.
Plantaardige synthetische vezels
Hoewel deze vezels ook kunstmatig worden geproduceerd, zijn ze gebaseerd op natuurlijke of hernieuwbare grondstoffen. Plantaardige componenten worden in een chemisch proces vloeibaar gemaakt en vervolgens door sproeiers gespoten, waardoor de nieuwe vezel voor het garen ontstaat. Bamboe viscose is een voorbeeld van dit type vezel. Het wordt gebruikt in onze Forest- en Cumbria-garens. Modal en Lyocell zijn vergelijkbare vezels die je waarschijnlijk al eerder bent tegengekomen.
Synthetische vezels gemaakt van een volledig kunstmatige basis
Dit zijn de “klassieke” synthetische vezels, en hun gebruik (of liever, hun niet-gebruik!) is het onderwerp hier. Polyester, polyacryl, elasthaan en polyamide kennen we allemaal van textiellabels en garenlabels. Ook al hebben ze allemaal verschillende eigenschappen, ze hebben één ding gemeen: ze zijn gemaakt van niet-hernieuwbare grondstoffen, d.w.z. ruwe olie. Hun ecologische impact is dus aanzienlijk slechter in vergelijking met die van synthetische vezels gemaakt van hernieuwbare grondstoffen.
Polyacryl
Polyacryl wordt heel vaak gebruikt in de textielindustrie omdat de vezel zacht aanvoelt en verwarmende eigenschappen heeft. Het is ook licht en gemakkelijk te onderhouden. Zelfs als het verwarmt als wol, mist het één belangrijke eigenschap: het is niet warmteregulerend zoals natuurlijke wol, d.w.z. je zweet (en ruikt mogelijk …) er gemakkelijk in.
Polyester
Polyester is zeer sterk en slijtvast. Gebreide artikelen gemaakt van puur polyester voelen echter ongemakkelijk aan op de huid omdat de vezel niet flexibel en niet erg zacht is. Bovendien heb je, omdat het geen ademende vezel is, hetzelfde probleem als bij polyacryl: je gaat zweten. Polyester wordt vaak gemengd met natuurlijke vezels om het uiteindelijke garen extra sterkte en stabiliteit te geven of om speciale effecten te creëren, zoals glinstering of sprankeling.
Polyamide
Polyamide (bijv. “Perlon” of “Nylon”) is ook zeer scheurvast en wordt daarom vaak gebruikt als een mengsel voor sokkengaren om de duurzaamheid van de sokken te vergroten. Ook hier is de thermoregulatie-eigenschap niet bijzonder groot.
Elasthaan
Elasthaan is een zeer elastische vezel, vergelijkbaar met rubber. Elastaan wordt daarom alleen als blend met andere vezels gebruikt. Het wordt heel vaak gevonden in sokkengarens.
Natuurlijke garens of synthetische vezels? Voors en tegens.
In de volgende paragraaf bedoelen we elke keer dat we het hebben over synthetische vezels, uitsluitend synthetische, kunstmatige vezels, zoals beschreven in de vorige paragraaf.
De prijs: garens van synthetische vezels zijn meestal goedkoper dan natuurlijke garens. Een enorme bal van 500 g kan soms voor ongeveer 10 € in een discountwinkel worden gekocht. Wol en andere natuurlijke vezels hebben een aanzienlijk hogere prijs.
Look and feel: Er zijn garens van synthetische vezels die op het eerste gezicht heel dicht bij een natuurlijk garen komen. Ze voelen zacht en behaaglijk aan. Met een beetje glans kunnen ze doen denken aan zijde. Er zijn echter ook de (meestal erg goedkope) garens die in felle en onnatuurlijke kleuren komen en hard en weerbarstig aanvoelen.
Warmteregulerende eigenschappen: Natuurlijke wol, van schapen of een ander dier, verwarmt niet alleen goed, maar heeft ook goede warmteregulerende eigenschappen. Synthetische garens kunnen je ook lekker verwarmen, maar ze zijn niet ademend en hebben niet de temperatuurregulerende eigenschappen van wol. Ze vangen vocht en bacteriën gemakkelijker op in de ruimtes tussen de vezels, wat leidt tot een onaangename geur. Daarentegen is natuurlijke wol veel beter ademend, zodat zowel zweet als bacteriën gemakkelijk uit de vezel kunnen verdampen. Het is daarom veel moeilijker om slecht te ruiken in kleding gemaakt met natuurlijke vezels.
Wassen en onderhoud: Kleding gemaakt met synthetische garens is gemakkelijk te onderhouden. Stop ze gewoon in de wasmachine en alles is goed. Als het op wassen aankomt, is wol wat veeleisender. Dat gezegd hebbende, omdat de vezeleigenschappen wol vuil- en geurafstotend maken, kunnen bacteriën zich er praktisch niet in nestelen. Daarom is het meestal voldoende om het gebreide stuk te luchten en uit te schudden.
Bij het wassen van een kledingstuk dat is gemaakt van synthetische vezels, wordt bij elke wasbeurt microplastic geproduceerd. De wasmachine veroorzaakt wrijving tussen de vezels die microplastics afstoten die vervolgens gemakkelijk via het afvalwater in ons ecosysteem terechtkomen.
Productie: Volsynthetische kunstvezels worden gemaakt van niet-hernieuwbare grondstoffen zoals ruwe olie. De productie is complex en vereist een grote hoeveelheid chemicaliën. Ondanks strikte regelgeving met betrekking tot grenswaarden en de afvoer van reststoffen/afvalwater, is dit allesbehalve probleemloos voor het milieu.
Afbreekbaarheid van synthetische vezels: Op een gegeven moment komt er een einde aan de levensduur van elk gebreid stuk. Een trui van zuivere wol of andere natuurlijke vezels kan in principe gewoon op de composthoop liggen te rotten. Na een paar maanden zou er niets meer van over zijn. Met zijn polyacryl-tegenhanger is de situatie heel anders: kunststoffen vallen niet zomaar uiteen in “niets”. Ze vallen uiteen in kleinere en kleinere delen en blijven voor altijd in het milieu. Deze zeer kleine deeltjes staan bekend als microplastics. De alternatieve oplossing is om de synthetische vezeltrui te laten verbranden bij de afvalverwerkingsinstallatie: ook niet de meest milieuvriendelijke oplossing.
Breien zonder synthetische vezels of synthetische mengsels
Afgezien van de doorgaans lagere prijs en mogelijk het feit dat ze gemakkelijk in de wasmachine kunnen worden gewassen, geloven wij dat synthetische garens of synthetische vezelmengsels geen enkel voordeel bieden. En laten we eerlijk zijn, als je al wekenlang een trui of vest aan het breien bent, met aandacht voor elke steek, is het dan niet fijner om een bijzonder item te krijgen en niet gewoon een goedkoop, gemakkelijk te onderhouden stuk? Handgemaakte kledingstukken zijn meestal duurder dan het kopen van een afgewerkt stuk. Maak het de moeite waard!
Sokkengarens zonder synthetische vezels
Er wordt nog steeds algemeen aangenomen dat sokkengarens een bepaalde hoeveelheid synthetische vezels moeten bevatten om hun duurzaamheid te garanderen. Dat betekent niet dat het niet anders kan. Sokken werden immers ook gebreid in de dagen voordat polyamide en dergelijke werden uitgevonden! Zo is ons garen Pinta een sokkengaren gemaakt van merino, ramee en zijde. Nog niet zo lang geleden hebben we zelfs onze veganistische garens op de proef gesteld om te bewijzen dat ze heel geschikt zijn om sokken mee te breien.
Als je sokken van pure merinowol breit, zijn ze natuurlijk niet zo robuust als sokken van klassieke sokkenwol. Dat is duidelijk. Maar het resultaat is best positief als je breit met een garen dat bijvoorbeeld een mix van ramee bevat. Het is over het algemeen belangrijk om de sokken niet te los te breien: hoe dichter de steken bij elkaar zijn, hoe sterker de resulterende stof. Op deze manier is er geen ruimte voor het garen om te bewegen en de steken om zoveel tegen elkaar te wrijven, waardoor het garen verslijt. Een te grote sok die heen en weer kan schuiven in de schoen leidt ook tot vroegtijdige slijtage.
Onze conclusie: synthetische vezels zijn terecht, bijvoorbeeld als het gaat om sport- en outdoorkleding. Er zijn maar weinig mensen die daar zonder zouden willen. Ondergoed zonder elasthaan zou behoorlijk oncomfortabel zijn. En als je een glittereffect wilt toevoegen aan je breiwerk, heb je geen keus! Dat gezegd hebbende, als de synthetische vezel in een garen geen praktisch nut heeft, kunnen we er dan niet gewoon zonder? De vermeende voordelen van synthetische vezels wegen meestal niet op tegen de positieve natuurlijke eigenschappen van wol. Houd daar dus rekening mee de volgende keer dat u wol koopt. Onze omgeving is zeker de moeite waard!